
Strona główna » Artykuły » Starolasy do “zabezpieczenia” przez LP
Autor: Michał Procner
Zgodnie z poleceniem MKiŚ, Lasy Państwowe mają „zabezpieczyć” drzewostany, które od 1 stycznia 2027 będą wyłączone z produkcji jako starolasy.
Ministra klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska wydała dyrektorowi generalnemu Lasów Państwowych polecenie zidentyfikowania i zabezpieczenia puli drzewostanów, które od 1 stycznia 2026 roku będą chronione jako starolasy. Ma to być nie mniej niż 1 proc. powierzchni lasów w kraju. Do 1 stycznia 2027 roku powierzchnia ta ma wzrosnąć do 2 proc..
Uwagę zwraca słowo „zabezpieczyć”, które można interpretować jako nakaz wstrzymania pozyskania już teraz.
Co więcej, w poleceniu napisano „od 1 stycznia 2026 r. powierzchnia ekosystemów leśnych chroniona w formie starolasów w PGL Lasy Państwowe poza rezerwatami powinna być nie mniejsza niż 1%”, co oznacza, że starolasy znajdujące się na terenie rezerwatów nie wchodzą do puli drzewostanów, których dotyczy polecenie.
Objęcie lasów ochroną jako starodrzewów jest jedną z wytycznych Ogólnopolskiej Narady o Lasach. Jak czytamy w komunikacie na stronie rządowej:
„Założenia przyjęte w procesie identyfikacji starolasów zostały wypracowane i określone przez ekspertów w Wytycznych i Rekomendacjach Ogólnopolskiej Narady o Lasach i zostały zatwierdzone przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska. Wyznaczanie starolasów odbywać się będzie w sposób zrównoważony i transparentny”.
Ministra klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska zatwierdziła już Wytyczne i Rekomendacje do Ogólnopolskiej Narady o Lasach. Na temat samej narady pisaliśmy wcześniej wielokrotnie: rozpoczęła się 22 kwietnia, i praktycznie od samego początku jej przebieg wzbudzał spore kontrowersje wśród przedstawicieli branży drzewnej i leśnej. Wkrótce, na początku maja, związki zawodowe zbojkotowały udział w Naradzie argumentując to „pozorowanym dialogiem” ze strony MKiŚ.
Branża drzewna krytycznie wypowiadała się na temat przebiegu Narady, pisząc o dziesiątkach milionów strat, tysiącach zagrożonych miejsc pracy i katastrofie klimatycznej do Premiera Donalda Tuska.
W końcu, na początku II edycji ONOL w Korzecku pod Chęcinami padły deklaracje dotyczące procentowej powierzchni lasów do wyłączenia lub modyfikacji użytkowania, a także do ochrony lasów cennych przyrodniczo i ważnych społecznie. Powstał wtedy projekt Wytycznych i Rekomendacji Ogólnopolskiej Narady o Lasach.
Teraz, po zatwierdzeniu Wytycznych i Rekomendacji, resort zlecił Lasom Państwowym zabezpieczenie drzewostanów i weryfikację terenową do utworzenia starolasów. Od 1 stycznia 2026 roku starolasy mają zajmować co najmniej 1 proc. powierzchni lasów w Polsce, w od stycznia 2027 roku powierzchnia starolasów ma wzrosnąć do co najmniej 2 proc..
Do wyznaczania starolasów na podstawie Unijnej strategii na rzecz bioróżnorodności 2030 przyjęto trzy obligatoryjne kryteria, które muszą być spełnione dla danej powierzchni. Lasy te powinny składać się z gatunków rodzimych (z ewentualną domieszką obcych nie zakłócających procesów ekologicznych).
Po drugie muszą się w nich znajdować drzewa stare lub okazałe o dużej miąższości w stosunku do wcześniejszych faz rozwojowych danego typu lasu, osiągających maksymalny wiek dla danego gatunku.
Ostatnim koniecznym kryterium jest obecność stojącego i leżącego martwego drewna.
Są też cztery kryteria uzupełniające. Pierwsze to pochodzenie drzewostanu – najlepiej z naturalnego odnowienia. Drzewostany sadzone lub siane powinny być na tyle stare, by zdążyły „nabrać cech naturalnych”.
Drugie kryterium to złożoność struktury pionowej i poziomej (w tym miejscu autorzy wytycznych zaznaczają, że w opisie taksacyjnym informacje na ten temat nie są podawane, więc konieczna jest wizja lokalna).
Trzecie dodatkowe kryterium to obecność drzew biocenotycznych, czyli tworzących mikrosiedliska drzewne. Chodzi o miejsca, które są istotne dla gatunków lub zbiorowisk gatunków podczas co najmniej części ich cyklu życiowego w celu rozwoju, zdobywania pożywienia, schronienia lub rozmnażania.
Ostatnie kryterium mówi o obecności gatunków wskaźnikowych typowych dla późnego stadium sukcesji w danym typie lasu.
Dodatkowo leśnicy mogą wziąć pod uwagę miąższość pozyskiwanego drewna w latach 2000 – 2009 i 2010 – 2020, zgodność zbiorowiska potencjalnego z rzeczywistym oraz wpływ otoczenia (np. enklawy śródpolne o powierzchni mniejszej niż 20 hektarów nie są brane pod uwagę ze względu na efekty brzegowe).
© Lasmedia 2024