Takie pytanie zadają sobie od stycznia zulowcy, pracownicy firm leśnych, Lasów Państwowych i zakładów przerobu drewna.
Rządząca koalicja chce spełnić wyborczą obietnicę o ochronie 20 proc. lasów. Kto będzie wyznaczał te lasy? Jak i kiedy?
Konsultacjom społecznym poddawany jest właśnie projekt wytycznych i rekomendacji dla lasów cennych przyrodniczo i ważnych społecznie. Dokument przygotowany przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska ma prawie 50 stron, często są to zapisane drobnym maczkiem tabele.
Jeśli nie masz czasu, by to wszystko przeczytać, nie martw się. Poniżej znajdziesz wybrane, najważniejsze zapisy z pierwszych dwudziestu stron dokumentu. Przeczytaj, jakie lasy i kiedy będą wyłączane z produkcji.
Wyznaczanie lasów o szczególnych walorach przyrodniczych i społecznych będzie prowadzone oddzielnie. Na dalszym etapie procesy te zostaną połączone w ramach tworzenia projektu Planu Urządzenia Lasu (PUL).
Wybór obszarów o szczególnych walorach przyrodniczych:
• Puszcza Białowieska, strefy 1, 2, 3 i 4
• Nowe rezerwaty przyrody: lista Lasów Państwowych (209 rezerwatów), lista Klubu Przyrodników tzw. “shadow list” (ok. 1500 rezerwatów)
• Starolasy: Drzewostany na siedliskach naturalnych i zbliżonych do naturalnych o udziale (według gatunków rzeczywistych) min. 10% (od 1 w składzie gatunkowym) gatunku w określonym wieku lub wyższym (DB:>=140; JD, MD, SO:>=130; BK, ŚW:>=120; JS, JW, KL, LP, WZ, GB:>=100). Pod uwagę będzie się brać także m.in. występowanie drzew o wymiarach pomnikowych i drzew biocenotycznych
• Ustanowienie buforów w odległości 30 m od brzegu naturalnych cieków, zbiorników wodnych i źródlisk
• Siedliska bagienne Bb, BGb, BMb, BMGb, LMb, OL, OLJ, OLJG, OLJWYŻ, z wyjątkiem lasów o ewidentnie sztucznym składzie gatunkowym i silnie odwodnionych olsów na glebach innych niż torfowe
• Wydzielenia sąsiadujące z górnymi i dolnymi przejściami dla zwierząt dużych i średnich
• Drzewostany trwale wyłączone z gospodarowania przez Lasy Państwowe m.in. w związku z certyfikatem FSC
• Drzewostany zachowawcze: Stare drzewostany przeszłorębne, pozostawione do naturalnego rozpadu i zewidencjonowane w SILP
• Drzewostany położone na wyspach mniejszych niż 100 ha
• Drzewostany stanowiące enklawy śródpolne o powierzchni nie przekraczającej 4 ha
• Wybrane siedliska z załącznika nr 1 do rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie siedlisk przyrodniczych oraz gatunków będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty, a także kryteriów wyboru obszarów kwalifikujących się do uznania lub wyznaczenia jako obszary Natura 2000
• Drzewostany w parkach krajobrazowych wskazane przez pracowników Służby Parków Krajobrazowych, wprowadzone podczas tworzenia nowych Planów Urządzenia Lasu dla wskazanych obszarów
• Użytki ekologiczne (wszystkie są obszarami wyłączonymi z gospodarki)
• Powierzchnie wyznaczone w SILP do objęcia szczególną ochroną („szcz chr”)
• Zalewiska: Obszary zalewane na skutek działalności przyrody np. w wyniku działalności bobrów (budowa tam)
• Powierzchnie w których jako rodzaj powierzchni w SILP wskazano „BAGNO”
• Lasy na stromych stokach lub wąwozach o nachyleniu powyżej 30 stopn
• Strefy ochrony stanowisk, ostoi, miejsc rozrodu lub regularnego przebywania gatunków objęte ochroną całoroczną
• Drzewostany i siedliska nieobjęte innymi kategoriami, np. starodrzewy, urwiska, wychodnie skalne, drzewostany na wydmach, ostoje ksylobiontów - ostoje cennych porostów, grzybów i mchów typowych dla starych lasów, naukowo opisane: centra różnorodności biologicznej oraz fragmenty siedlisk gatunków zagrożonych lub narażonych na wyginięcie, dla których ochrona bierna będzie skutecznym działaniem ochronnym - co znajdzie potwierdzenie w wynikach badań naukowych oraz inwentaryzacji przyrodniczej.
Jak i kiedy będą wyznaczane obszary o szczególnych walorach przyrodniczych?
• Wskazywanie lasów: odgórnie (przez powołany przez Ministra Klimatu i Środowiska zespół i grupę roboczą) i oddolnie (przez społeczeństwo, np. nadleśnictwa, NGOs, obywateli)
• Weryfikacja i opiniowanie: RDOŚ, konsultacje publiczne, obligatoryjne opiniowanie przez grupy interesariuszy (w tym samorządy, Lasy Państwowe, lokalne NGOs)
• Zatwierdzanie: RDOŚ lub GDOŚ
• Ostateczny organ odwoławczy: Ministerstwo Klimatu i Środowiska
• Terminy: do 30 września 2024 r. – Ministerstwo Klimatu i Środowiska powoła ekspercką grupę roboczą która zajmie się identyfikacją i stworzeniem warstw map numerycznych oraz ustaleniem zasięgu wszystkich potencjalnych kryteriów, które zostaną zidentyfikowane i zakwalifikowane do wdrożenia od 1 stycznia 2025 roku
Wybór obszarów o szczególnych walorach społecznych:
• Lasy kluczowe dla tożsamości kulturowej lokalnych społeczności (np. przyrodniczo, kulturowo, historycznie, religijnie)
• Lasy intensywnie użytkowane rekreacyjnie lub turystycznie
• Tereny leśne w sąsiedztwie ośrodków wypoczynkowych, hoteli
• Lasy położone w sąsiedztwie zwartej zabudowy, w szczególności wokół dużych ośrodków miejskich np. zielone pierścienie miast
• Strefy uzdrowiskowe A, B (zgodnie z ustawą o lecznictwie uzdrowiskowym) oraz lasy użytkowane w celach zdrowotnych (nieuregulowane ustawowo)
• Obszary cenne z punktu widzenia znaczącej roli dla lokalnej społeczności i zgłoszone przez lokalne społeczności np. ze względu na ochronę przed hałasem i/lub zanieczyszczeniami, estetykę krajobrazu, mikroklimat
• Obszary istotne dla zaopatrzenia w wodę, lokalną społeczność
Jak i kiedy będą wyznaczane obszary o szczególnych walorach społecznych?
• Wskazywanie lasów: na poziomie lokalnym, m.in. przez samorząd, mieszkańców, leśników
• Weryfikacja i opiniowanie: Nadleśnictwo przeprowadza konsultacje publiczne, a RDLP je akceptuje
• Ostateczny organ odwoławczy: Ministerstwo Klimatu i Środowiska
• Proces ciągły uwzględniający roczne planowanie w LP
Cały dokument znajdziesz na FIRMYLESNE.pl: Wyłączanie lasów: konsultacje do 15 sierpnia
opr. Rafal Jajor