Firmy leśne : Poradnik Młodego Drwala cz. 9

BHP w lesie

Poradnik Młodego Drwala cz. 9

Dodano: 15.01.2022

Pilarki są urządzeniami bardzo niebezpiecznymi, jedynymi, które nie posiadają osłon elementu roboczego. Posiadają jednak pewne elementy, które dbają o bezpieczeństwo podczas ich użytkowania. Jakie to elementy?

Podczas pracy pilarką możemy mieć do czynienia z sytuacjami, które wymagają od nas za równo prostych, jak i skomplikowanych czynności. Aby uniknąć wypadku należy stosować odpowiednie techniki ale również sprzęt z dobrze funkcjonującymi zabezpieczeniami. Jednak mało kto wie, jakie zabezpieczenia posiada pilarka.

Hamulec

Hamulec piły łańcuchowej jest najważniejszym i najbardziej zaawansowanym technologicznie spośród innych elementów bezpieczeństwa znajdujących się w pilarce.

Pełni dwie funkcje. Po pierwsze blokuje łańcuch w nagłych przypadkach odbicia pilarki, a po drugie jego dźwignia stanowi barierę ochronną dla lewej dłoni.

W profesjonalnych pilarkach może on zostać uruchomiony na trzy sposoby "dźwignią" pilarz włącza hamulec jednym ruchem nadgarstka, albo podczas odbicia pilarki (hamulec włączany siłą odśrodkową) - gwałtowny ruch, spowodowany dotknięciem końcówką prowadnicy, gdzie znajduje się strefa odbiciowa, powoduje zwolnienie mechanizmu i zaciśnięcie metalowej obręczy na bębnie sprzęgła.

Trzecią sytuacją, w której włączy się nam hamulec jest nagły upadek, uderzenie lub energiczny ruch uchwytami sterującymi. Wówczas hamulec załączy się w taki sam sposób jak podczas odbicia. Jest to tzw. hamulec bezwładnościowy.

Zawsze przed rozpoczęciem i zakończeniem pracy należy sprawdzać, czy hamulec jest jeszcze sprawny! Po włączeniu hamulca łańcuch nie ma prawa się kręcić - nawet po maksymalnym "dodaniu gazu".

Hamulec może zostać włączony także prawą ręką, jeżeli posiada odpowiedni system z dodatkową dźwignią. (Tzw. system TrioBrake od Husqvarny).

Blokada manetki gazu, wyłącznik

Blokada gazu i wyłącznik znajdują się w uchwycie sterującym pod prawą ręką oraz tuż obok niego w łatwo dostępnym miejscu. Blokada, jak sama nazwa wskazuje, blokuje on nam w sposób mechaniczny dźwignię, którą pilarz operuje gazem.

Zabezpieczenie to przydaje się nie tylko w nagłych sytuacjach, ale również podczas zwykłego przechodzenia od drzewa do drzewa. Oddala ono ryzyko niekontrolowanego rozpędzenia łańcucha, np. podczas potknięcia się pilarza, zahaczenia rękojeścią o gałązkę, a w konsekwencji od zranienia i pocięcia się.

Wyłącznik zapłonu powinien mieścić się blisko kciuka prawej dłoni, aby pilarz miał możliwość szybkiej reakcji na zagrożenie i mógł wyłączyć pilarkę w każdej chwili.

Oba zabezpieczenia nie mogą działać przypadkowo - wyłączenie blokady gazu powinno odbywać się zawsze podczas pewnego chwytu pilarki prawą dłonią (pamiętając, że nie wolno trzymać pilarki tylko w jednej ręce!). Wyłącznik zapłonu zaś, nie może odcinać zasilania podczas pracy.

Osłona prawej dłoni, amortyzatory, chwytacz

Może się wydawać, że co amortyzatory mają do bezpieczeństwa. Ano mają i to dużo. Ich głównym zadaniem jest skuteczne tłumienie drgań uchwytów sterujących pilarki. Mniejsze drgania oznaczają mniejsze zmęczenie ramiom i dłoni, a to z kolei obniża ryzyko wypadku, zwłaszcza podczas długotrwałej i uciążliwej pracy. Pamiętajmy że to one łączą uchwyty z korpusem silnika. Muszą być w dobrym stanie technicznym. Dlatego również nie wolno wyszarpywać zakleszczonej pilarki z rzazu.

A gdzie znajduje się ochrona prawej dłoni? Jest to rozszerzona część rękojeści sterującej na spodniej stronie pilarki. Niejednokrotnie zdarzyło się podczas kursów, w których brałem udział, że osłona się przydała. Pracując bowiem ze zbyt luźnym łańcuchem narażamy się na to, że spadnie on z prowadnicy. Gdy jest on rozpędzony i pęknie, to jego ogniwa działają z energią wystrzelonego pocisku, a na dodatek wszystkie są połączone ze sobą - zawijają się na chwytaczu łańcucha (o którym za chwilę) i bardzo często w takiej sytuacji uderzają o osłonę, która chroni nasza rękę.

Wspomniany chwytacz łańcucha, to element, bez którego nie wolno nam pracować. Jego zadaniem jest unieruchomienie - zatrzymanie rozpędzonego łańcucha, gdy on pęknie lub spadnie z kółka prowadzącego. Przed, w trakcie i po każdej pracy należy sprawdzać jego stan i dokręcenie do korpusu pilarki. Chwytacz nie może być popękany ani luźny ? istnieje wówczas ryzyko, że nie spełni swojej funkcji.

Od autora

Elementy bezpieczeństwa w pilarce są niezwykle ważne dla zwykłego pilarza. Każdy, kto pracuje pilarką powinien pamiętać o ich sprawdzeniu przed, w trakcie i po rozpoczęciu pracy. I to nie jest stwierdzenie przesadne. Dzięki takim nawykom możemy uniknąć wielu zranień, bądź nawet utraty życia. Często pilarze myślą, że to ich nie dotyczy. Ale takie myślenie prowadzi jedynie do wypadków podczas pracy. Bo przecież co nam zależy podczas serwisu codziennego, czy tankowania spojrzeć na te elementy i sprawdzić ich działanie?

Co sobotę będziemy przypominać kolejne części naszego "Poradnika Młodego Drwala":

Cz. 1 - Dlaczego drwale w Polsce nie używają dodatkowego osprzętu?

Cz. 2 - Taśma miernicza

Cz. 3 - Kleszcze do drewna

Cz. 4 - Klupa i inne dodatki w pasie drwala

Cz. 5 - Ostrzenie piły na stojąco

Cz. 6 - Łańcuch i jego parametry

Cz. 7 - Jak prawidłowo naostrzyć piłę?

Cz. 8 - Tankowanie pilarki

Cz. 9 - Elementy bezpieczeństwa w pilarce

Cz. 10 - Jak bezpiecznie obchodzić się z pilarką?

Cz. 11 - Planowanie prac