Zgodnie ze Sprawozdaniem z działalności Państwowej Inspekcji Pracy na rok 2023, w ubiegłym roku wydarzyło się 1756 wypadków przy pracy, w których ucierpiało 1957 osób. 199 wypadków było śmiertelnych.
Największa liczba wypadków miała miejsce w przetwórstwie przemysłowym - 35,6 proc. ogółu, a następne w kolejności są sektory budowlane (23,8 proc.) oraz handlowy i zajmujący się naprawami (8,6 proc.). 3 proc. poszkodowanych pracowało w rolnictwie, leśnictwie, łowiectwie i rybactwie. To łącznie 61 poszkodowanych osób.
Na naszej Mapie Wypadków Podczas Pracy w Lesie odnotowaliśmy 28 wypadków śmiertelnych i 12 ciężkich - w sumie 40 zdarzeń.
Zgodnie ze sprawozdaniem, w wypadkach śmiertelnych poszkodowanych najwięcej było w sektorze budowlanym - 33,2 proc. ogółu. Drugim w kolejności był sektor przemysłowy - 18,6 proc., a trzecim - leśny z 8,5 proc. ogółu wypadków śmiertelnych. To oznacza, że średnio co 12 osoba ponosząca śmierć w pracy ginie właśnie w sektorze leśnym, a miesięcznie umiera w ten sposób ponad jeden człowiek!
Dla sektora leśnego odnotowano w sumie aż 17 wypadków śmiertelnych, z czego 14 miało miejsce podczas pracy w lesie. To mniej niż zostało zaznaczone na Mapie Wypadków Podczas Pracy w Lesie. Różnica w danych PIP i zestawieniu prowadzonym przez firmylesne.pl może wynikać z faktu, że nie wszystkie wypadki w lesie są klasyfikowane jako wypadki przy pracy.
W 2023 roku inspektorzy PIP przeprowadzili 230 kontroli w 229 zulach. Sprawdzili warunki pracy 1,5 tysiąca osób, z czego 1,2 tysiąca było zatrudnionych na umowie o pracę. Jak podają autorzy opracowania, w zakładach usług leśnych coraz więcej osób pracuje na podstawie umów o pracę, i jest to efektem stawianych przez Lasy Państwowe wymogów przetargowych.
Niezależnie od wielkości zakładu usług leśnych, w 98 proc. podmiotów stwierdzono nieprawidłowości skutkujące wydaniem środków prawnych. Najwięcej nieprawidłowości (49 proc.) stwierdzono w zakresie ocen ryzyka zawodowego. 47 proc. zuli nieprawidłowo wyposażało swoich pracowników w środki ochrony indywidualnej lub były one zużyte albo niewłaściwie stosowane. W 46 proc. przypadków stwiedzono nieprawidłowości w szkoleniach BHP, a w 41 proc. niewłaściwą organizację i prowadzenie prac szzególnie niebezpiecznych.
Wśród nieprawidłowości stwierdzonych w pracy zuli autorzy opracowania wymieniają także niewłaściwe techniki pracy pilarką podczas ścinania drzew, brak badań lekarskich, brak instrukcji bezpiecznego wykonywania pracy na stanowiskach, niewłaściwy stan maszyn i urządzeń, nieodpowiednie wyposażenie w odzież i obuwie robocze, błędy popełniane w transporcie, braki w przeglądach UDT, a nawet brak posiłków i napojów dla pracowników w miejscu pracy czy braki w posiadanych przez pracowników uprawnieniach kwalifikacyjnych.
Jak twierdzą autorzy opracowania, winę za poniesione wypadki podczas pozyskania i zrywki drewna można przypisać głównie brakom w szkoleniach pracowników. "Mnogość nie weryfikowanych firm szkolących, proponujących pracodawcom tanie szkolenia, bez części instruktażowej, nie zapewnia odpowiednio wysokiego poziomu prowadzonych zajęć. Bez poznania praktycznych, bezpiecznych metod i technik ścinania drzew pracownicy uczą się pracy „na błędach”, dopiero w momencie wykonywania pracy. Błędy te zbyt często okazują się tragiczne w skutkach" - czytamy w Sprawozdaniu.
Przyczyn pozostałych naruszeń pracownicy PIP doszukują się w szeregu zjawisk, w tym między innymi tolerowaniu przez pracodawców niewłaściwych sposobów wykonywania prac, dużej rotacji pracowników, braku skutecznego nadzoru nad pracownikami, a nawet niskiej konkurencyjności pracy w lesie i poszukiwaniu oszczędności.
Wnioskiem z analizy sytuacji w sektorze leśnym według PIP jest brak poprawy sytuacji wywołany samymi kontrolami. Autorzy opracowania wskazują, że konieczne mogą być zmiany legislacyjne, które doprecyzowałyby newralgiczne obszary, jak na przykład zmiany w aktualnym Rozporządzeniu Ministra Klimatu i Środowiska w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy wykonywaniu niektórych prac z zakresu gospodarki leśnej.
Źródło: Sprawozdanie z działalności Państwowej Inspekcji Pracy na 2023 rok